Küresel yenilenebilir enerji kapasitesini 2030'a kadar 3 katına çıkarma taahhüdüne ulaşmak için yıllık 2 trilyon dolar yatırıma ihtiyaç duyulduğu hesaplandı.

Küresel yenilenebilir enerji kapasitesini 2030'a kadar 3 katına çıkarma taahhüdü, 30 Kasım-12 Aralık 2023 tarihlerinde Dubai'de düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 28. Taraflar Konferansı'nda (COP28) 100'ün üzerinde ülke tarafından kabul edildi.

Uluslararası düşünce kuruluşu Climate Analytics'in yeni raporunda, söz konusu hedefe ulaşmak için ihtiyaç duyulan yatırımlar hesaplandı.

Buna göre, 2030'a kadar küresel yenilenebilir enerji kapasitesini 3 katına çıkarmak için toplam 12 trilyon dolar yatırıma ihtiyaç duyuluyor. Bu yatırımın 4 trilyon doları, şebeke ve depolama altyapısı için gerekiyor.

Toplam yatırım ihtiyacı 2030'a kadar yıllık 2 trilyon dolar olarak hesaplanırken, bu rakam mevcut yatırım seviyesinin de 2 katına çıkarılması gerektiği anlamına geliyor.

Ancak, küresel yenilenebilir enerji kapasitesini 3 katına çıkarmak için atılması gereken adımların hızı bölgelere göre değişiyor. Bu kapsamda, Sahra Altı Afrika'da söz konusu hedefin dünya ölçeğiyle uyumlu olması için yenilenebilir enerji kapasitesinin 7 kat artması gerekiyor.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkelerinin 2030'a kadar yenilenebilir enerji kapasitesini 2 katına çıkaracağı tahmin ediliyor ancak bu durumda OECD ülkeleri COP28'de verilen taahhüdün gerisinde kalıyor.

Asya bölgesinde ise yenilenebilir enerji kapasitesinin 2030'a kadar yaklaşık 4 katına çıkarılmasına ihtiyaç duyuluyor. Çoğunlukla Çin ve Hindistan'daki politikaların etkisiyle Asya'nın yenilenebilir enerji kapasitesini 3 katına çıkarma hedefine büyük ölçüde ulaşan tek bölge olacağı tahmin ediliyor. Ancak, bu ülkelerdeki önemli kömür ve doğal gaz boru hatları atıl varlık riski yaratıyor veya dönüşümü yavaşlatıyor.

Rapora göre, küresel sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sınırlandırmak için dünyada yenilenebilir enerji kapasitesinin güçlü şekilde büyümeye devam etmesine ve 2035'e kadar 2022'deki seviyesine göre 5 kat artmasına ihtiyaç duyuluyor.

"Yenilenebilir enerji en güvenli seçenek"

Raporun başyazarı ve Climate Analytics Uzmanı Neil Grant, rapora ilişkin değerlendirmesinde, "Yılda 2 trilyon dolar kulağa maliyet gibi geliyor ama bu aslında bir seçim. Bu 10 yıl içinde fosil yakıtlara 6 trilyon doların üzerinde yatırım yapılacak ki bu rakam yenilenebilir enerji kapasitesini 3 katına çıkarma hedefine ulaşmada gereken yatırım açığını kapatmak için fazlasıyla yeterli. Bu seçimle karşı karşıya kaldığımda, ben en güvenli ve en değerli seçenek olan yenilenebilir enerjiyi seçerdim." ifadelerini kullandı.

Climate Analytics Politika Başkanı Claire Fyson ise OECD'nin yenilenebilir enerji kapasitesini 3 katına çıkarması gerektiğinin altını çizerek, "Ancak şu anda hedefin çok uzağında iklim lideri olduğunu iddia eden bölge ülkelerinin, sadece kendi ülkelerinde yenilenebilir enerjiyi artırarak değil, aynı zamanda 3 katına çıkarma hedefine katkıda bulunmak için finansmana ihtiyaç duyan diğer bölgeler için de harekete geçmeleri gerekiyor." uyarısında bulundu.

Global Renewables Alliance Üst Yöneticisi Bruce Douglas, yenilenebilir enerji sektörünün söz konusu hedefi gerçekleştirmeye hazır olduğunu ancak bu hedefe zamanında ulaşabilmek için hükümetlerin yenilenebilir enerji yatırımlarını daha da hızlandırmak üzere acilen harekete geçmesi gerektiğini belirtti.

Douglas, kamu finansmanının önemine işaret ederek, "Özellikle de gelişmekte olan pazarların yenilenebilir enerji çağına katılması için düşük maliyetli sermayeye erişim sağlayacak uluslararası destek, herkes için temiz, güvenli ve adil bir geçiş sağlamak için kilit önem taşıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Kaynak : AA 

Emisyonların tedarik zinciri boyunca ölçülmesi ve raporlanması sürdürülebilirlikte önemli rol oynuyor.

Doğrudan emisyonlar ve enerji satin alımlarından kaynaklanan dolaylı emisyonları içeren Kapsam 1 ve Kapsam 2 raporlamalarının yanı sıra, değer zinciri faaliyetlerinden kaynaklanan Kapsam 3 emisyonlarının da takibi gün geçtikçe önem kazanıyor.

OECD ve Dünya Ekonomik Forumu (World Economic Forum, WEF) tarafından hazırlanan “Tedarik Zincirlerinde Emisyon Ölçümü” raporu, tedarik zincirlerindeki emisyon ölçümlerinde işletmelerin karşılaştığı zorlukları ve sahip olduğu fırsatları ele alıyor.

Kapsam 3 emisyonlarının raporlanması genellikle yatırımcı ve sivil toplum beklentilerine cevap verme amacıyla gönüllülük esasına dayanırken, bunu zorunlu hale getirmek için girişimler de devam ediyor. Ancak küresel ölçekli bir standart oluşturmak, yaygın olarak kullanılan raporlama standartları arasındaki veri çeşitliliği ve farklı hesaplama yöntemleri nedeniyle zorlu bir süreç haline gelmiş durumda.

Özellikle tarım ve gıda sektöründe coğrafi farklılıkların emisyon tahminlerini karmaşık hale getirdiği, madencilik sektöründe ise aşağı akış emisyonları raporlamasının doğrulanmış veri eksikliği ve standart çeşitliliği nedeniyle zorlayıcı olduğu belirtiliyor.

Sektörel farklılıklar nedeniyle tek bir standartın her sektöre uygulanamaması, endüstri inisiyatiflerinin farklı ölçüm yaklaşımlarını test ettiği bir ortamı doğuruyor. Ancak bu durum, tedarik zincirleri üzerindeki maliyetleri artırma potansiyeli taşıyor.

Küresel ekonomide karbon azaltımını desteklemek adına işlevsel ve birlikte çalışabilen sistemlere ihtiyaç duyuluyor. Bu durumun, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler ile gelişmekte olan ülkeler tarafından dikkate alınması gerekiyor. Aksi takdirde ölçüm ve raporlama yükümlülüklerinin getirilmesinin rekabet gücünü azaltabileceği ve ticari engeller doğurabileceğine dikkat çekiliyor.

Özel ve kamu iş birliği önemli rol oynuyor

Özel sektör ve kamu arasında kurulacak iş birliği, emisyon azaltımında kritik bir rol oynuyor. Bu doğrultuda her sektörün farklı yapılanması göz önünde bulundurularak, uygulanması basit stratejilerin hayata geçirilmesi gerekiyor.

Raporlamada bildirilen emisyon miktarının üçüncü taraflarca doğrulanması güvenilirliği artırıyor. Süreçte dijital araçların kullanılması da gerekli hesaplamalar ve veri iletimlerini otomatikleştirerek, akışın izlenebilmesine olanak tanıyor.

Kaynak: İSO Yeşil Blog

EY (Ernst & Young), iklim değişikliği odaklı çalışmalar yürüten ve temel sürdürülebilirlik olgunluğuna sahip şirketlerin katıldığı "2023 Sürdürülebilir Değer Çalışması"nı yayımladı.

Şirketten yapılan açıklamaya göre, dünya çapında 520 katılımcıyla hazırlanan EY Sürdürülebilir Değer Çalışması, iklim değişikliği çalışmaları konusunda ilerlemenin yavaşladığını, sera gazı emisyonlarının azaltılmasında ortalama yüzde 30'dan yüzde 20'ye düşüş yaşandığını ve iklim hedeflerine ulaşmak için belirlenen tarih olan 2036'dan 2050'ye bir gecikme söz konusu olduğunu ortaya koyuyor.

Türkiye'de sürdürülebilirlikten sorumlu 105 üst düzey yöneticiden elde edilen bilgilerle düzenlenen EY Sürdürülebilir Değer Çalışması Türkiye ise Türk şirketlerinin iklim taahhüdü verme konusunda küresel şirketlere göre daha önde olduğunu ancak taahhütleri yerine getirme ve aksiyon almada küresel şirketler kadar hızlı olmadıklarını gösteriyor.

Araştırmaya katılan şirketlerin yüzde 90'ının kamuya açık iklim değişikliği taahhüdü bulunuyor. Şirketler emisyonlarını ortalama olarak yüzde 34 azaltmayı planlıyor ancak şimdiye kadar sadece yüzde 23 azaltıldığını belirtiyor. Dünyanın, 1.5 santigrat emisyon azaltım hedefini yakalayabilmesi için 2030 yılına kadar yüzde 45'lik azaltıma ihtiyaç duyuluyor. Ancak mevcut taahhütler bu hedefe ulaşma konusunda yetersiz kalıyor. Şirketlerin sadece yüzde 19'u karbon negatif ve yüzde 12'si net sıfır karbon taahhüdünde bulunurken, yüzde 27'si emisyonlarını yüzde 45 veya daha fazla azaltmayı planlıyor ve sadece yüzde 55'inin 2030 yılına kadar bir emisyon azaltma taahhüdü bulunuyor.

Türkiye'de durum nasıl?

Şirketler taahhütleri aksiyona dönüştürmenin ilk aşamalarında en fazla ilerleme ise ölçüm ve yönetişim konularında kaydediliyor. Bunun yanı sıra, Türkiye'deki şirketler hükümetler ile özel sektör işbirliğinin iklim değişikliği hedeflerine ulaşma konusunda yeterli olmadığını düşünüyor.

Katılımcıların yüzde yüzde 40'ı iklim değişikliği girişimlerinin, kuruluşlarının finansalları üzerinde olumlu bir etki yaratacağını belirtiyor, olumsuz bir etki yaratacağını düşünenlerin oranı ise yüzde 15 olarak ölçülüyor.

Her 10 kuruluştan 6'sı iklim değişikliği konusunda geçtiğimiz yıla kıyasla daha fazla yatırım yapmayı planlıyor. Şirketlerin iklim değişikliği girişimlerine yatırım yapması için en önemli motivasyonu ise gelecekte oluşabilecek risklere karşı dayanıklılığının artırılması olarak belirtiliyor.

Dünya çapında iklim değişikliği hedefleri geriledi

Devam eden enflasyon ve tedarik zincirleri üzerindeki önemli baskıyla birlikte mevcut jeopolitik çalkantılar, beş şirketten birinin son 12 ay içinde iklim taahhütlerini revize etmesine yol açan faktörler arasında. 2023 ile karşılaştırıldığında, kuruluşlar arasında giderek artan bir kutuplaşma görülüyor. İklim değişikliği konusunda en fazla eyleme geçen "lider" şirketler ile "gözlemciler" yani en az eylemde bulunanlar arasındaki fark önemli ölçüde artıyor.

Bu konuda önemli adımlar atan kuruluşların yüzde 95'i kamuoyu ile paylaşılmış iklim taahhütlerine sahip olmaya devam ederken, gözlemciler arasında bu oranın yüzde 94'ten yüzde 67'ye düştüğü görülüyor.

Küresel sıcaklık artışını 2099 yılına kadar 1,5 santigrat ile sınırlı tutmak için küresel karbondioksit emisyonlarının 2034 yılına kadar net sıfıra ulaşması gerekiyor. Ancak EY 2023 Sürdürülebilir Değer Çalışmasından elde edilen sonuçlar, sürdürülebilirlik konusundaki ilerlemenin küresel hedeflere ayak uydurmak için gerekenin gerisinde kaldığını gösteriyor.

"Küresel ölçekte ortaya çıkan birçok krizle mücadele etmek zorundayız"

Açıklamada görüşlerine yer verilen EY Türkiye iklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Hizmetleri Lideri Ece Sevin, 2023 Sürdürülebilir Değer Çalışması ile Türkiye'deki şirketlerin iklim değişikliği kapsamında yürüttükleri çalışmaları, belirledikleri hedefleri ve bu hedeflere ulaşmada karşılaştıkları zorlukları ortaya koymayı amaçladıklarını belirtti.

Sevin, COP 28'den çıkan sonuçların da küresel çabalarda gerekli hızlanma olmadığı takdirde, sera gazı emisyonlarının bu yıl tarihi bir zirveye ulaşacağını göstermekte olduğunun altını çizerek, şunları kaydetti:

"Türkiye, 2022 yılında 400 milyon ton karbon emisyonu ile küresel olarak en yüksek emisyona sahip ülkeler sıralamasında 15'inci olarak yer alıyor. Hızla büyümeye ve tüketmeye devam ederken küresel ölçekte ortaya çıkan birçok krizle mücadele etmek zorundayız. Bazı krizleri durdurmak alınacak önlemlerle mümkünken, maalesef iklim krizini ancak yavaşlatmak mümkün. Hükümetler seviyesinde açıklanan stratejiler ve atılan adımlar, kurumları dönüştürmekte önemli bir itici güç olarak görülüyor. Ancak yapılan analizler bu hedeflerin iklim değişikliğinin yıkıcı etkilerini önlemek için yetersiz olduğunu gösteriyor. Bu noktada kurumlara düşen sorumluluk çok büyük. Risklerini ve fırsatlarını doğru belirlemek ve buna göre ileriye dönük stratejiler kurgulamak işin başlangıç noktası olmalı. Geç kalmadan dönüşüm adımları atılmalı. Vakitlice bu dönüşümü sağlayıp adapte olmayı başaranlar ise artan rekabet gücü, marka imajı ve finansal performansları ile krizi fırsata dönüştürmüş olacak."

Kaynak: Dünya Gazetesi

İklim Değişikliği Başkanlığı 2024 – 2028 Stratejik Planı yayımlandı

“2024 – 2028 Stratejik Plan” belgesi, 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi doğrultusunda Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadele stratejilerini ortaya koyuyor.

T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından yayımlanan “2024 – 2028 Stratejik Plan” belgesi, “2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi” doğrultusunda yeşil dönüşümün tüm paydaşları kapsayarak gerçekleştirilmesi ve iklim dirençliliğinin inşa edilmesine öncülük eden bir yol haritası sunuyor.

“2024 – 2028 Stratejik Planı; iklim değişikliğiyle mücadelede tüm paydaşların katılımıyla bilimsel yöntemlere dayalı, çevresel, sosyolojik, ekonomik, teknolojik ve finansal unsurları içeriyor. Plan ile; politika ve stratejilerin belirlenmesi, iklim değişikliğine uyum ve sera gazı emisyon azaltım hedefleri çerçevesinde piyasa mekanizmalarının kurulması başta olmak üzere ulusal ve uluslararası çalışmaların yürütülmesi hedefleniyor.

Stratejik plan kapsamında 2028’e kadar sağlanan sera gazı azaltım miktarının %39 seviyesine ulaşması, hibe programı kapsamında verilen hibe miktarının bir milyar iki yüz otuz milyon liraya ulaşması ile Türkiye’nin İkinci Ulusal Katkı Beyanı ve Ulusal Yeşil Taksonomi Mevzuatı’nın tamamlanması planlanıyor.

Stratejik planda üç temel amaç yer alıyor.

“2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi” doğrultusunda yeşil dönüşümün gerektirdiği adımların atılması için;

• İklim Değişikliği Stratejileri hazırlanarak izleme mekanizması oluşturulacak ve eylemler izlenecek,
• Türkiye’nin taraf olduğu Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Paris İklim Anlaşması kapsamındaki ulusal raporlama ve bildirim yükümlülükleri süresi içinde yerine getirilecek,
• Sanayi tesislerinden kaynaklı sera gazı emisyonları izlenecek, ozon tabakasını incelten maddelerin ithalatı ve kullanımı kademeli olarak sonlandırılacak,
• Ulusal Emisyon Ticaret Sistemi (Emission Trading System, ETS) kurulacak, gönüllü karbon piyasası ve ulusal denkleştirme konusunda altyapı oluşturulacak,
• İklim değişikliği ile mücadele kapsamında iklim finansmanı kapasitesi arttırılacak.

Ulusal ve yerel ölçekte iklim değişikliğine uyum kapasitesinin arttırılması kapsamında;

• Türkiye’nin iklim modeli çalışılacak, model sonuçları ile 12 NUTS 1 (Türkiye İstatistiki Bölge Birimleri Sınırlandırması) bölgesi için etkilenebilirlik ve risk analizleri yapılacak,
• İklim değişikliği ile yerel ölçekte mücadele kapsamında tüm iller için Yerel İklim Değişikliği Eylem Planlarının (YİDEP) hazırlanması ve İl İklim Değişikliği ve Uyum Koordinasyon Kurulu oluşturulması sağlanacak,
• Ulusal İklim Değişikliğine Uyum Stratejisi ve Eylem Planı (2024-2030) eylemlerini izlemek üzere çevrimiçi bir izleme mekanizması oluşturulacak ve eylemler izlenecek,
• Yerel düzeyde iklim değişikliği ile mücadelede alınacak önlemleri belirlemek üzere interaktif karar destek araçları geliştirilecek,
• İklim değişikliğine uyum konusunda farkındalık ve eğitim faaliyetlerinin yapılması sağlanacak, iklim değişikliği ile mücadelede kapsamında hibe programları uygulanacak.

Kurumsal kapasite ve kabiliyetin artırılması için ise;

• Stratejik yönetim anlayışı güçlendirilecek,
• Personelin niteliği ve yetkinliği arttırılacak,
• Kamuoyu farkındalığının oluşturulması, bilgi kirliliğinin önlenmesi ve kurum faaliyetlerine ilişkin bilgilendirme çalışmaları yapılacak.

Stratejik Plan kapsamında ilk altı ayın sonunda belirlenen hedeflerin ne ölçüde gerçekleştiğine ilişkin olarak ilgili birim yöneticilerinden veriler istenecek ve bu veriler değerlendirilerek altı aylık rapor hazırlanacak.

Kaynak : İSO Yeşil Blog