Teklif edilen plandaki hedefler arasında 2040 yılına kadar 2018 yılına kıyasla kişi başı ambalaj atıklarını %15 azaltmak bulunuyor. Önerilen önlemler ile ambalajdan kaynaklanan emisyonların 2030 yılına kadar mevzuat değiştirilmediği takdirde oluşacak 66 milyon tondan 43 milyon tona düşürülmesi hedefleniyor. Önlemlerin kabul görmesi halinde, su kullanımının 1,1 milyon metreküp azalması öngörülürken çevresel zararın maliyetinin 2030 yılı baz senaryosuna göre 6,4 milyar euro gerilemesi bekleniyor.

4 kişiden 3'ü karbon ayak izi ile ilgili bilgi sahibi değil

Sustainable Brands® (SB) küresel topluluğunun Türkiye’de başlattığı kolektif marka hareketi SB® Brands For Good, Türkiye’de ilk kez tüketicilerin karbon ayak izi konusunda farkındalığını ölçümleyen kapsamlı araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Tüketici Karbon Ayak izi Farkındalık Araştırması’na göre, toplumun neredeyse yarısı, iklim kriziyle mücadele için en önemli konulardan biri olan karbon ayak izi kavramını duysa da, konuyla ilgili bilgi sahibi olduğunu söyleyenlerin oranı sadece yüzde 26. Bilgi sahibi olanların ise yalnzıca yüzde 36’sı karbon ayak izini doğru tanımlayabiliyor.

Markaların güçlerini birleştirerek daha sürdürülebilir ve sorumlu bir yaşam tarzını tüketicilere de benimsetmek ve bütüncül bir kültürel dönüşüm yaratma misyonuyla kurulan SB® Brands For Good (İyilik İçin Marka Hareketi), kolektif bir marka hareketi olarak çalışmalarına devam ediyor. Hareket, Türkiye’de tüketicilerin karbon ayak izi ile ilgili farkındalığını ve bilgi seviyesini ölçmek, karbon ayak izini azaltmak için alınan aksiyon ve davranışları belirlemek ve bu doğrultuda markalara da yol gösterici olma hedefiyle Türkiye’de ilk kez gerçekleştirdiği Tüketici Karbon Ayak izi Farkındalık Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı. Ipsos işbirliği, Adidas, Borusan Otomotiv, Eti, PepsiCo ve Yapı Kredi’nin destekleriyle hayata geçirilen araştırma, tüketicilerin karbon ayak izi kavramını duysa da gerçek anlamda bilgi sahibi olmadığını ortaya koyuyor.

Tüketiciler hangi davranışların karbon ayak izini artırdığını bilmiyor.

Türkiye genelinde 800 kişiyle yapılan araştırma, toplumun neredeyse yarısının (yüzde 48) karbon ayak izi kavramını duyduğunu ancak sadece yüzde 26’sının kavram hakkında bilgi sahibi olduğunu gösteriyor. Karbon ayak izi hakkında bilgi sahibi olanların ise sadece yüzde 36’sı bu kavramı doğru tanımlayabiliyor. Araştırma, tüketicinin karbon ayak izini azaltmak için neler yapması gerektiğine dair bilinçlendirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Araştırmaya katılanların karbon ayak izini azaltmak en etkili bulduğu davranışlar ağaç dikmek, enerji tasarrufu için önlem almak, dayanıklı ve yeniden kullanılabilen ürünler tercih etmek ve geri dönüştürmek olarak sıralanıyor. Tüketicilerin önceliklendirdiği bu davranışların günlük hayatta kolayca yapılabilecek davranışlar olması dikkat çekiyor. Bu sonuç da, karbon ayak izini azaltmak için ağaç dikmekten öte neler yapabileceği konusunda tüketicilerin bilgilendirilmesi gerektiğini gösteriyor.

Tüketicilere göre, karbon salımı için sorumlu tutulan başlıca sektörler ise otomotiv, toplu taşımacılık, enerji, dayanıklı tüketim ürünleri, kişisel bakım, inşaat ve gıda.

AB AMBALAJ VE AMBALAJ ATIKLARI YÖNETMELİĞİ (PPWR) TASLAĞI YAYIMLANDI

30 Kasım'da Avrupa Komisyonu, Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Direktifi (PPWD)'nin revizyonu için, Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Yönetmeliği (PPWR) önerisini yayınladı. İlgili belgelere buradan ulaşabilirsiniz: teklif, ekler, düzenleyici inceleme kurulu görüşü, etki değerlendirmesinin yönetici özeti ve etki değerlendirme raporu.

PPWR hakkında ayrıntılı bir not EXPRA ile paylaşıldı:

Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Yönetmeliği Hakkında Not

30 Kasım 2022

Kısaca:

30 Kasım'da yayınlanan Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Direktifi'nin revizyonu, Avrupa Komisyonu'nun ambalajlara yönelik Döngüsel Ekonomi hedeflerine (Teklif, Ek, Basın Bülteni)ulaşmak ve AB pazarına sunulan tüm ambalajları 2030 yılına kadar yeniden kullanılabilir veya geri dönüştürülebilir hale getirmek amacıyla sunulmuştur. Bu bağlamda, önerilen yönetmelik, plastik ambalajlar için geri dönüştürülmüş içerik hedefi, farklı ambalaj formatları ve sektörleri için yeniden kullanım hedefleri, Üye Devletler için Depozito-İade Planlarının zorunlu olarak tanıtılmasının yanı sıra ambalaj için geri dönüştürülebilirlik tanımları ve gereklilikleri getirmektedir. Direktifin iç pazar yasal dayanağı üzerinde bir Yönetmelik haline geldiği not edilmelidir (TFEU Madde 114).

A. Öncelikli Konular

EKO-MODÜLASYON – Madde 6(4), Madde 6(11) ve Madde 7(6)

• Komisyon 1 Ocak 2030 tarihine kadar, ambalaj geri dönüşüm performans derecesine (A-E) ve yalnızca plastik ambalajlar için geçerli olarak, geri dönüştürülmüş içeriğin yüzdesiyle ilgili Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu (GÜS) ücretlerinin eko-modülasyonuna ilişkin devredilmiş yasaları kabul etme yetkisine sahiptir.

YENİDEN KULLANIM – Madde 10 ve 26

Madde 10, ambalajın yeniden kullanılabilir olarak kabul edilmesi için gereken koşulları belirler. Bu şekilde değerlendirilmenin koşulları, diğerlerinin yanı sıra:

• Normal öngörülebilir kullanım koşullarında, mümkün olduğunca çok sayıda yolculuk veya rotasyon gerçekleştirmek için tasarlanmıştır;
• Ambalaja zarar vermeden boşaltılabilir, bu da yeniden kullanılmasını sağlar;
• Sorumlu olanların sağlığı ve güvenliği için risk oluşturmaksızın boşaltılabilir veya yeniden doldurulabilir;
• Madde 6'da belirtilen atık haline geldiğinde geri dönüştürülebilir ambalajlara özgü gereklilikleri yerine getirir.
  • Madde 26, paket servis yiyecek ve içeceklerin yanı sıra belirli ambalajlı içecekler de dahil olmak üzere birincil ve ikincil ambalajlar için Üye Devletler tarafından 2030 ve 2040 yılına kadar ulaşılacak yeniden kullanım ve yeniden doldurma hedeflerini belirlemektedir.

        2030 yılına kadar birincil ambalaj hedefleri:

▪  Sıcak ve soğuk paket servis içecekleri:

Bu içeceklerin 20'si, bir sistem içinde yeniden kullanılabilmeye veya yeniden doldurulabilmeye imkân sağlayacak ambalajlarda sunulmalıdır;

▪  Paket servise hazır yiyecekler:

Bu ürünlerin% 10'u, bir sistem içinde yeniden kullanılabilmeye veya yeniden doldurulabilmeye imkan sağlayacak ambalajlarda sunulmalıdır;

▪  Bira, gazlı alkollü içecekler, şarap dışındaki fermente içecekler, aromatize şarap ürünleri ve meyve şarabı, alkollü içeceklere dayalı ürünler, şarap veya soda, elma şarabı veya meyve suyuyla karıştırılmış diğer fermente içecekler:

Bu ürünlerin% 10'u, bir sistem içinde yeniden kullanılabilmeye veya yeniden doldurulabilmeye imkan sağlayacak ambalajlarda sunulmalıdır;

▪  Şarap şeklinde alkollü içecekler:

Bu ürünlerin% 5'i, bir sistem içinde yeniden kullanılabilmeye veya yeniden doldurulabilmeye imkan sağlayacak ambalajlarda sunulmalıdır;

▪  Su, ilave şekerli su, diğer tatlandırıcı maddelerle birlikte su, aromalı su, alkolsüz içecekler, soda limonata, buzlu çay, hemen içmeye hazır olan benzeri içecekler, saf meyve veya sebze suları, sütsüz meyve suyu veya smoothie'leri ve süt yağı içeren alkolsüz içecekler:

Bu ürünlerin% 10'u, bir sistem içinde yeniden kullanılabilmeye veya yeniden doldurulabilmeye imkan sağlayacak ambalajlarda sunulmalıdır;     

2040 yılına kadar birincil paketleme hedefleri:

▪  Sıcak ve soğuk paket servis içecekleri:

Bu içeceklerin %80'i, bir sistem içinde yeniden kullanılabilmeye veya yeniden doldurulabilmeye imkan sağlayacak ambalajlarda sunulmalıdır;

▪  Paket servise hazır yiyecekler:

Bu ürünlerin% 40'ı, bir sistem içinde yeniden kullanılabilmeye veya yeniden doldurulabilmeye imkan sağlayacak ambalajlarda sunulmalıdır;

▪  Bira, gazlı alkollü içecekler, şarap dışındaki fermente içecekler, aromatize şarap ürünleri ve meyve şarabı, alkollü içeceklere dayalı ürünler, şarap veya soda, elma şarabı veya meyve suyuyla karıştırılmış diğer fermente içecekler:

Bu ürünlerin% 25'i, bir sistem içinde yeniden kullanılabilmeye veya yeniden doldurulabilmeye imkan sağlayacak ambalajlarda sunulmalıdır;

▪  Şarap şeklinde alkollü içecekler:

Bu ürünlerin% 15'i, bir sistem içinde yeniden kullanılabilmeye veya yeniden doldurulabilmeye imkan sağlayacak ambalajlarda sunulmalıdır;

▪  Su, ilave şekerli su, diğer tatlandırıcı maddelerle birlikte su, aromalı su, alkolsüz içecekler, soda limonata, buzlu çay, hemen içmeye hazır olan benzeri içecekler, saf meyve veya sebze suları, sütsüz meyve suyu veya smoothie'leri ve süt yağı içeren alkolsüz içecekler:

Bu ürünlerin% 25'i, bir sistem içinde yeniden kullanılabilmeye veya yeniden doldurulabilmeye imkan sağlayacak ambalajlarda sunulmalıdır;

ETİKETLEME – Madde 11 ve 12

Madde 11, ambalajın zorunlu etiketlenmesine ilişkin hükümler içermektedir.

• Zorunlu ayıklama ve ambalaj bileşimi etiketlemesi: Kanunun yürürlüğe girmesinden 3,5 yıl sonra, ambalaj, malzeme bileşimi hakkında bilgi içeren bir etiket ile işaretlenir. Bu yükümlülük nakliye ambalajları için geçerli değildir, ancak e-ticaret ambalajları için geçerlidir. Depozito ve iade sistemlerine tabi ambalajlar, birinci alt paragrafta belirtilen etiketlemeye ek olarak, sisteme uyumlu bir etiket ile işaretlenecektir.
• Zorunlu Yeniden Kullanılabilirlik etiketi: Yasanın yürürlüğe girmesinden 4 yıl sonra ambalaj, ambalajın yeniden kullanılabilirliği, yeniden kullanım için bir sistemin uygunluğu ve toplama noktalarının ulaşılabilirliği de dahil olmak üzere, ambalajın yeniden kullanılabilirliği hakkında daha fazla bilgi sağlayan, ambalajın izlenmesini, yolculukların ve rotasyonların hesaplanmasını kolaylaştıran bir QR kodu veya başka bir dijital veri taşıyıcı türü üzerinde bir etiket taşıyacaktır. Ayrıca, yeniden kullanılabilir satış ambalajları açıkça tanımlanmalı ve satış noktasındaki tek kullanımlık ambalajlardan ayırt edilmelidir.
• Komisyon, paragraf 1'de atıfta bulunulan ambalajın malzeme bileşimini dijital işaretleme teknolojileri aracılığıyla tanımlamak için oluşturulacak metodolojilere yönelik uygulama eylemlerini kabul edecektir.
• Komisyon, paketleme ve atık ambalajları için sistemle uyumlu etiketleme gereklilikleri ve formatları oluşturmak için uygulama yasalarını kabul etme yetkisine sahiptir.
• Madde 12, 1 Ocak 2028 tarihine kadar, ayrı toplanması amaçlanan her malzemenin ayrı ayrı toplanmasını sağlayacak etiketlerin, ambalaj atıklarının toplanması için kullanılacak tüm atık toplama ekipmanlarına görünür, okunaklı ve silinmez bir şekilde yapıştırılmasını, basılmasını veya kazınmasını zorunlu kılmaktadır.

ÜRETİCİLERİN KAYDI – Madde 39

• Makale, ambalaj üreticilerinin GÜS ile uyumluluğunu izlemek için hizmet verecek bir kayıt oluşturur.
• Kayıt yükümlülükleri ve kayıtlı bir üreticinin faaliyetlerindeki değişiklikler, GÜS için atanmış bir temsilci tarafından üstlenilebilir. Bu yükümlülükler şunları içerir:

o  Ek IX'un B Bölümünde belirtilen bilgilerin sorumlu yetkili makama yıllık olarak bildirilmesi

o  Kayıtta yer alan bilgilerde yapılan herhangi bir değişikliğin ve kayıtta atıfta bulunulan ambalajın Üye Devletin topraklarında piyasada kullanıma sunulmasının kalıcı olarak durdurulmasının yetkili makama bildirilmesi.

• Üretici sicilindeki bilgilerin kamuya açık olmadığı durumlarda, Üye Devletler, tüketicilerin üreticilerle uzaktan sözleşme yapmalarına izin veren çevrimiçi platform sağlayıcılarına, sicildeki bilgilere ücretsiz olarak erişim hakkı tanınmasını sağlayacaktır.
• Kayıt ve raporlama formatı, bir Komisyon uygulama yasası ile belirlenecektir.

GENİŞLETİLMİŞ ÜRETİCİ SORUMLULUĞU – Madde 40, 41 ve 42

Madde 40, ambalaj üreticilerinin, bir Üye Devlet topraklarında ilk kez piyasaya sürdükleri ambalajlar için 2008/98/EC sayılı Direktifin 8. ve 8a Maddelerine uygun olarak oluşturulan programlar kapsamında genişletmiş üretici sorumluluğuna sahip olacaklarını belirler.

• Üretici, ambalajı ilk kez kullanıma sunduğu, üretimi yaptığı Üye Devlet dışındaki Üye Devletlerde, genişletilmiş üretici sorumluluğu için bir atanmış temsilciyi yazılı görevle atayacaktır.
• 2022/2065 sayılı Yönetmeliğin 3. bölümünün 4. kısmında belirtildiği üzere çevrimiçi platform sağlayıcıları, AB'de bulunan tüketicilere ambalaj sunan üreticilerden, hem Madde 39'da belirtilen kayıtları hem de bulundukları Üye Devletteki GÜS gerekliliklerine uygunluklarına dair belgelendirmeleri ile ilgili bilgi alacaklardır.

Madde 41, bir Üretici Sorumluluk Kuruluşunun (Producer Responsibility Organization - PRO) GÜS yükümlülüklerini üretici adına yerine getirmesine izin verir. Üye Devletler bunu zorunlu kılmayı seçebilirler.

• PRO'lar tarafından kapsanan GÜS faaliyetleri, yetkili makam veya bağımsız bir üçüncü taraf tarafından denetlenen Üye Devletlerin tüm topraklarını kapsamalıdır.
• PRO'lar verilerin gizliliğini gözetecektir.
• PRO'lar, bir Üye Devlet topraklarında ilk kez piyasaya sürülen ambalaj miktarı ve üretici sorumluluğu yükümlülüklerini yerine getirdikleri ambalaj miktarına ilişkin olarak geri kazanılmış ve geri dönüştürülmüş malzemelerin oranları hakkındaki bilgileri her yıl internet sitelerinde yayınlayacaktır.

Madde 42, toplu yerine getirme durumunda üreticilerin veya PRO'ların, yetkili makamdan bir yetki başvurusunda bulunmaları gerektiğini ve yetkili makamın da bir yetkilendirme başvurusunda veya üreticinin / PRO'nun faaliyetlerinde yer alan bilgilerdeki herhangi bir değişiklikten haberdar edilmesi gerektiğini belirtmektedir.

• Üye Devletler, GÜS'nin bireysel veya toplu olarak yerine getirilmesi için farklı olabilecek bu tür yetkilendirme prosedürü için gereklilikleri ve uygunluğu kontrol etme yöntemlerini belirleyeceklerdir. Asgari gereklilikler olarak, bu prosedür şunları sağlayacaktır:

- 2008/98/EC sayılı Direktifin 8a(3) maddesinin a'dan d'ye kadar olan bendinin gerekliliklerine uyulmaktadır;

- PRO(lar) tarafından belirlenen önlemler, Madde 43(1,2) ve 44 uyarınca, kapsanan alan ve hacimle orantılı bir sıklıkla, bir Üye Devlet topraklarında ilk kez piyasaya sürülen ambalaj miktarı ve türlerine ilişkin ambalaj atıklarının, PRO(lar)ın adına hareket ettiği üretici veya üreticiler tarafından ücretsiz olarak iade edilmesine veya toplanmasına izin vermek için yeterlidir;

- Distribütörler, kamu otoriteleri veya onlar adına atık yönetimi yapan üçüncü taraflarla yapılan düzenlemelerin varlığı;

- Ambalaj toplama, müteakip ön işlemler, geri dönüşüm için ayıklama ve geri dönüşüm kapasitesinin mevcudiyeti;

- Paragraf 6'ya uygunluk.

• Bağımsız bir uzman, başvurunun doğrulanmasını, başvurunun alınmasından itibaren en fazla 12 hafta içinde gerçekleştirmelidir.
• PRO(lar), yetkilendirme başvurusunda yer alan bilgilerdeki herhangi bir değişikliği yetkili makama bildirecektir.
• Yetkili makam yetkilendirmeyi iptal edebilir

Madde 42 ayrıca, bir üreticinin/PRO'nun, genişletilmiş üretici sorumluluğu yükümlülüklerine uyulmaması durumunda, üretici/PRO tarafından ödenmesi gereken atık yönetimi operasyonlarıyla ilgili maliyetleri karşılamaya yönelik yeterli bir garanti sağlayacağını da belirler. Bu garanti, bir geri dönüşüm sigortası veya geri alınmış hesap veya üreticinin PRO'ya katılımı şeklinde olabilir.

NOT: Yeni hükümler, şu anda yürürlükte olan kurallardan önemli bir değişikliği temsil etmemektedir. Bununla birlikte, çevrimiçi platformların dahil edilmesi, özellikle ambalajlarının piyasaya sürüldüğü Üye Devletteki atık yönetimi sorumlulukları ışığında ilginç bir gelişmedir.

İADE VE TOPLAMA SİSTEMLERİ – Madde 43

• Üye Devletleri, uygun iyileştirmeyi sağlamak, yeniden kullanıma, yüksek kaliteli geri dönüşüme hazırlığı kolaylaştırmak için tüm ambalaj atıklarının iadesini ve kaynağında ayrı toplanmasını sağlayan sistemler kurmalarını zorunlu kılar. Sistemler aşağıdaki şartları karşılamalıdır:

o İlgili ekonomik operatörlerin, kamu otoritelerinin ve üçüncü tarafların katılımına açık olmak.

o Tüm Üye Devlet topraklarını ve tüm ambalaj atıklarını kapsamak.

o İthal ürünlere açık olmak (ayrımcı olmayan).

• Üye Devletler, ilgili sektörlerde geri dönüştürülmüş malzemelerin kullanımına ilişkin kalite standartlarını karşılayacak ambalaj atıkları geri dönüşümünü teşvik etmelidir.
• Bunun potansiyel geri dönüşüm operasyonlarını ve çıkan sonuçları etkilemediği durumlarda istisnalara izin verilir.

NOT: Yeterli iade ve toplama altyapısının gerekli şekilde kurulması, Üye Devletlerde geri dönüşüm süreçlerinin artmasına ve daha verimli hale getirilmesine katkıda bulunacaktır. Üye Devletlerin ambalaj atıklarının geri dönüşümünü teşvik etme zorunluluğu, halkı da geri dönüşüm konusunda daha fazla harekete geçirecektir.

DEPOZITO İADESİ – Madde 44

Madde, tek kullanımlık plastik içecek şişeleri ve 3L'ye kadar kapasiteye sahip tek kullanımlık metal içecek kapları için bir Depozito-İade Sistemi (DRS) getirilmesine ilişkin hükümleri ortaya koymaktadır.

• Söz konusu DRS, şarap, aromatize şarap ürünleri ile süt ve süt ürünleri için geçerli olmayacaktır.
• Bir Üye Devlet, aşağıdaki koşullardan herhangi birinde yukarıdaki yükümlülükten muaf tutulabilir:

o İlgili ambalaj formatının, Madde 50(1), madde c uyarınca Komisyon’a raporlanan, Madde 43(3,4)’de belirtilen ayrı toplama oranı, 2026 ve 2027 takvim yıllarında söz konusu Üye Devletin topraklarında piyasaya sürülen aynı tür ambalajların ağırlığının %90'ıdır.

o En geç 2027 yılı sonuna kadar, Üye Devlet muafiyet talebini Komisyon’a bildirir ve DRS yükümlülüğü kapsamındaki ambalajın ağırlığına göre %90 ayrı toplama oranına ulaşılmasını sağlayan, zaman çizelgesi de dahil olmak üzere somut eylemler içeren bir stratejiyi özetleyen bir uygulama planı sunar. İkinci aşamada, Komisyon 3 ay içinde uygulama planının gözden geçirilmesini talep edebilir.

• Takip eden üç takvim yılı boyunca, DRS yükümlülüğü kapsamındaki ambalajın ayrı toplama oranı ağırlıkça %90'ın altında kalırsa, Komisyon muafiyetin artık geçerli olmadığını Üye Devlete bildirecek ve DRS bir sonraki yılın 1 Ocak tarihine kadar kurulacaktır.
• Üye Devletler, özellikle tek kullanımlık cam içecek şişeleri, içecek kartonları ve yeniden kullanılabilir ambalajlar gibi diğer ambalaj formatları için DRS oluşturmaya çalışacaklardır. Üye Devletler, tek kullanımlık ambalaj formatları için, özellikle de tek kullanımlık cam içecek şişeler için DRS'nin, teknik ve ekonomik olarak mümkün olduğu durumlarda, yeniden kullanılabilir ambalajlar için de eşit derecede kullanılmasını sağlamak için çaba göstereceklerdir.
• 1 Ocak 2028 tarihine kadar, Üye Devletler DRS'nin Ek V kapsamındaki asgari kriterleri karşılamasını sağlayacaktır.

B. Diğer konular

TANIMLAR – Madde 3 • Madde 3, ambalajı şu şekilde tanımlayan bir ambalaj tanımı içermektedir: "'Ambalaj', ürünlerin muhafazası, korunması, taşınması, teslimi veya sunumu için kullanılması amaçlanan ve işlevlerine, malzemelerine ve tasarımlarına göre farklılaşabilen herhangi bir malzemenin türlerinden oluşan paketleme araçlarını ifade eder."

• Madde 3, üretici sorumluluk kuruluşu için bir tanım içerir ve bunu şu şekilde tanımlar: "'Üretici Sorumluluk Kuruluşu', çeşitli üreticiler adına genişletilmiş üretici sorumluluğu yükümlülüklerinin yerine getirilmesini mali veya finansal ve operasyonel olarak organize eden tüzel kişilik anlamına gelir".

GERİ DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİRLİK – Madde 6

• Makale, geri dönüştürülebilir ambalajların esasını tanımlamaktadır. Makale, AB pazarına sunulan tüm ambalajların, Ek II'de belirtilen kriterlere ve parametrelere göre Avrupa Komisyonu tarafından delege edilmiş eylemlerle tanımlanacak Geri Dönüşüm için Tasarım (DfR) kriterlerine uygun olmasını amaçlamaktadır. 2030 yılına kadar, tüm ambalajların DfR kriterlerine ve 2035 yılına kadar da “Etkin Geri Dönüşüm (Recycled at Scale)” kriterlerine uyması gerekmektedir.
• Yasa ayrıca, ambalajın geri dönüştürülebilirliğine (ağırlığa göre) dayalı olarak geri dönüştürülebilirlik derecelerini (A-E) de getirmektedir.

2030 itibariyle, E sınıfı kapsamına giren herhangi bir ambalaj artık geri dönüştürülebilir olarak kabul edilmeyecektir.

PLASTİK AMBALAJ İÇİN GERİ DÖNÜŞTÜRÜLMÜŞ İÇERİK – Madde 7

Bu makale, 2030 ve 2040 yılları için temasa duyarlı ambalajlar da dahil olmak üzere plastik ambalajlarda minimum geri dönüştürülmüş içerik hedeflerini ortaya koymaktadır.

• 2030 yılı için hedefler şu şekilde belirlenmiştir:
  • Ana bileşen olarak Polietilen Tereftalat’tan (PET) yapılan temasa duyarlı ambalajlar için %30;
  • PET dışındaki plastik malzemelerden yapılmış, tek kullanımlık plastik içecek şişeleri hariç, temasa duyarlı ambalajlar için %10;
  • Tek kullanımlık plastik içecek şişeleri için %30;
  • Yukarıdaki maddelerde belirtilenler dışındaki ambalajlar için % 35;
• 2040 yılı için hedefler şu şekilde belirlenmiştir:
  • Tek kullanımlık plastik içecek şişeleri hariç, temasa duyarlı plastik ambalajlar için %50;
  • Tek kullanımlık plastik içecek şişeleri için %65;
• Madde 7(11)'e göre, yürürlüğe girmesinden 8 yıl sonra, Komisyon plastik olmayan ambalajlarda geri dönüştürülmüş ambalaj malzemelerinin kullanımını gözden geçirecek ve bu değerlendirmeye dayanarak, geri dönüştürülmüş içeriği artırmak için potansiyel olarak önlemler alacak veya hedefler belirleyecektir. Gerektiğinde, bu bir yasa teklifine yol açabilir.

NOT: Yüksek geri dönüştürülmüş içerik hedefleri, geri dönüştürülmüş malzemelere olan talebi artıracak ve endüstriyi daha fazla geri dönüşüm çabasına teşvik edecektir. GÜS planlarının, bu hedeflere ulaşmak için gereken geri dönüşüme imkân sağlamak için yeterli kaynaklara sahip olması gerekir.

ATIK ÖNLEME – Madde 38

• Makale Üye Ülke düzeyinde atık önleme hedefleri belirlemektedir. Her Üye Devletin, 2018 yılında kişi başına üretilen ambalaj atığına kıyasla, kişi başına üretilen ambalaj atığını,

• 2030 yılına kadar %5
• 2035 yılına kadar %10;
• 2040 yılına kadar %15,

oranında azaltacağını belirtir.

GERİ DÖNÜŞÜM HEDEFLERİ – Madde 46

Madde 46, genel ambalaj atıkları için geri dönüşüm hedeflerinin yanı sıra 2025 ve 2030 için malzemeye özgü geri dönüşüm hedeflerini ortaya koymaktadır. Bu hedefler 94/62/EC sayılı Direktif ile aynıdır.

• 2025 Yılı Geri Dönüşüm Hedefleri:
  • Tüm ambalaj atıklarının ağırlıkça en az %65'i
  • Belirli malzemelere göre:
    • Plastiğin%50'si;
    • Ahşabın %25'i;
    • Demir içeren metallerin %70'i;
    • Alüminyumun %50'si;
    • Camın %70'i;
    • Kâğıt ve kartonun %75'i.
• 2030 Yılı Geri Dönüşüm Hedefleri:
  • Tüm ambalaj atıklarının ağırlıkça en az %70'i
  • Belirli malzemelere göre:
    • Plastiğin %55'i;
    • Ahşabın %30'u;
    • Demir içeren metallerin %80'i;
    • Alüminyumun %60'ı;
    • Camın %75'i;
    • Kağıt ve kartonun %85'i.

Sonraki Adımlar

• Hem Avrupa Parlamentosu hem de Konsey, 2023'ün 2. çeyreğinde başlaması beklenen müzakerelere girmeden önce teklifle ilgili kendi pozisyonları üzerinde çalışmak zorundadır.
• Bununla birlikte, Çevre, Halk Sağlığı ve Gıda Güvenliği Komitesi (ENVI) ile İç Pazar ve Tüketicinin Korunması Komitesi (IMCO) arasındaki dosyanın atfedilmesi konusunda Parlamento içinde gerginlikler olması muhtemel olabileceğinden, gecikmeler beklenebilir. Örnek olarak, PPWR'nin iç pazarda yasal bir dayanağı olması gibi, aynı zamanda pil atık yönetimi gibi çevre ile ilgili çeşitli hükümleri içeren Piller Yönetmeliği için, ENVI ve IMCO 4 ay boyunca yeniden biçimlendirmeyi müzakere etti, sonuçta ENVI’nin dediği oldu. PPWR ile ilgili Parlamento çalışmaları da yeniden biçimlendirme tamamlanmadan başlayamayacaktır.

İş Dünyası Plastik Girişimi’nin (İPG) İlerleme Raporu’na göre, 33 şirket plastik azaltımı ve kullanımını önlemek adına 2023 yılına kadar verdikleri taahhütlerde birinci yıl için toplam %41,1 ilerleme kaydederek 17.676 ton azaltım sağladı

Global Compact Türkiye, SKD Türkiye ve TÜSİAD iş birliğinde başlatılan, iş dünyasının plastik kirliliği ile mücadelesinde ölçülebilir çıktılara ulaşmasını hedefleyen İş Dünyası Plastik Girişimi’nin (İPG) Plastik Taahhütleri İlerleme Raporu’nun sonuçları açıklandı. Türkiye’nin ilk ve tek plastik girişimi İPG İlerleme Raporu’na göre, 33 şirket plastik azaltımı ve kullanımını önlemek adına 2023 yılına kadar verdikleri taahhütlerde birinci yıl için toplamda %41,1 oranında ilerleme sağlamayı başardı. 17.676 tonluk bu azaltım, 40 bin ailenin toplam plastik atımına denk geliyor.

Global Compact Türkiye, İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD Türkiye) ve TÜSİAD iş birliği ile hayata geçirilen İPG’de bugüne kadar imzacı 42 şirket, 2023 yılına kadar somut plastik azaltım ve kullanım önleme taahhütlerini verdi. İlerleme Raporu’nda 2021 yılında 33 şirketin verdiği plastik taahhütlerindeki ilerlemeleri, 2022 yılında ilk kez taahhüt veren 9 şirketin verdiği taahhütleri ve aynı zamanda şirketlerden uygulama örnekleri yer aldı.

RAPORDAN ÖNE ÇIKAN BULGULAR:

1. PG imzacıları, plastikler için döngüsel bir ekonomiye geçişi hedefleyerek 2023 yılına kadar ortak bir vizyon çerçevesinde verilen plastik azaltımı ve kullanımını önleme taahhütlerinde ilerleme kaydediyor.
2. İlerlemeler büyük ölçüde tek kullanımlık, problemli ve gereksiz plastiklerin azaltımı alanında sağlandı, ancak plastik kirliliği meselesine yönelik atılan bu adımların ivmelenmesi bekleniyor.
3. Plastikler için döngüsel bir ekonomiye geçişin hızlandırılması hayati önem taşıyor.
4. Sektörel asgari gereklilikleri sağlamak için 33 şirket plastik azaltımı ve kullanımını önlemek adına 2023 yılına kadar verdikleri taahhütlerde birinci yıl için toplamda %41,1 oranında ilerleme kaydederek 17.676 ton azaltım sağladı.
5. Üretim alanında taahhüt veren şirketler 16.338 ton (%92,4), üretim dışı alanda taahhüt veren şirketler 4 ton (%0,02), hem üretim hem de üretim dışı alanda taahhüt veren şirketler ise1.334 tonluk (%7,4) ilerleme raporladı.
6. Raporda şirketlerin taahhütlerindeki ilerlemeler; azaltım, yeniden kullanım, geri dönüşüm ile geri dönüştürülmüş ve yenilenebilir malzeme kullanımı olmak üzere 4 başlıkta değerlendiriliyor ve bu başlıklarda uygulama örneklerine detaylı olarak yer veriliyor.

Plastik kirliliği ile mücadelede döngüsel ekonomiye geçiş için yapılması gerekenlere de değinen raporun tamamını incelemek için lütfen tıklayınız