AB-27'de geri dönüştürülen atıkların oranları artmakta... Bu durum daha fazla atığın kaynak olarak kullanıldığını ve döngüsel bir ekonomi elde etme yolundaki ilerlemeyi gösteriyor ancak, ilerleme hızı yavaşlamakta ve son beş yılda çok az bir iyileşme var. Geri dönüştürülen atık miktarı hala üretilen toplam atığın yarısından az olduğundan döngüsel ekonomiye ulaşabilmek için çok daha hızlı bir ilerlemeye ihtiyaç bulunuyor. Geri dönüşüm oranları, en düşük elektrikli, elektronik atıklar için %39 ve en yüksek ambalaj atıkları için %66 olmak üzere, değişiklik göstermekte.
AB atık politikasının temel ilkesi, atık yönetimini atık hiyerarşisinin üst basamaklarına taşıyarak döngüsel ekonominin ilkelerini takip etmek, yani birincil kaynakları kullanmanın çevre ve toplum üzerindeki olumsuz etkilerini önlemek ve azaltmak için, ekonomik döngüdeki kaynağın değerini korumaktır. Geri dönüşüm, birincil kaynaklar yerine geri dönüştürülmüş atıklardan üretilen ikincil malzemelerin kullanılmasını sağlayarak, kaynakların tüketimini azaltmanın ana yollarından birisi olarak öne çıkmaktadır. Bu, sürdürülebilirlik, ham madde olarak kendi kendine yetebilme ve döngüsel ekonominin diğer faydalarına ulaşabilmek için arzu edilen yöntemdir.
Üretilen atıklara oranla geri dönüştürülen atık miktarı arttırılacak şekilde geri dönüşüm oranlarının iyileştirilmesi, AB'nin atık yönetimi hedeflerinin temel unsurudur. Örneğin, Atık Elektrikli ve Elektronik Cihazlar (WEEE) Direktifi (AB, 2012), elektrikli ve elektronik atıkların ayrı toplanması ve geri dönüştürülmesi için hedefler belirler; Atık Çerçeve Direktifi (AB, 2008, 2018a), belediye atıklarının geri dönüşümü ve yeniden kullanımına hazırlık hedeflerini içerir; Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Direktifi (AB, 1994, 2018b) ise ambalaj atıklarının geri dönüşümüne yönelik hedefleri tanımlamaktadır. AB Atık Mevzuatı toplamda, 2015-2030 dönemi için 30'dan fazla bağlayıcı hedef içermektedir.
Önemli ve kritik ikincil hammadde kaynakları olan belediye atıkları, ambalaj atıkları ve elektrik / elektronik atıkların geri dönüşüm oranları Avrupa'da yavaş yavaş artmakta ve bu da daha fazla atığın kaynak olarak kullanılması ve döngüsel bir ekonomi elde etme yolunda bir miktar ilerleme kaydedildiğini göstermektedir. Buna rağmen, mineraller ve geri dönüşüm aşamaları sırasında elde edilen miktarlar hariç olmak üzere toplam geri dönüşüm oranı, dönem verileri için toplam atık üretiminin yarısının altında kaldı ve 2016'da %48'lik bir geri dönüşüm oranı yakalandı. Daha güncel verilerin ancak 2021 yılı içinde kullanılabilir olması beklenmektedir.
Son yıllarda ambalaj atıkları, belediye atıkları ve elektrikli ve elektronik atıklar olmak üzere üç önemli atık türü için kaydedilen ilerleme, dünya ortalamasından daha yüksek olmuştur. Bununla birlikte, 2018'de %66'ya ulaşan ambalaj atıkları hariç, diğer geri dönüşüm oranları hala üretilen atık miktarının yarısının altındadır.
Bahsedilen ülkelerin çoğu 2004 yılından bu yana belediye atığı geri dönüşüm oranlarını önemli ölçüde artırdı ve bu da atık yönetimindeki iyileşmeleri açıkça gösteriyor. Ancak geri dönüşüm oranları en yüksek ve en düşük olan ülkeler arasında belediye atığı geri dönüşüm performansı farkının yüksek olduğu görülüyor. 2019 yılında oranlar, Almanya'da %67 iken, Karadağ'da %5 idi. Almanya, Slovenya, Avusturya, Hollanda, Belçika, İsviçre, Danimarka ve İtalya olmak üzere sekiz ülke %50 ve üzeri geri dönüşüm oranlarına ulaşırken, altı ülkeden oluşan diğer bir grup ise belediye atıklarının %20'sinden daha azını geri dönüştürdü. Dahası, geri dönüşüm oranları nispeten düşük olan ülkelerden bazıları, 2004 - 2019 yılları arasında çok az ilerleme kaydetmiş ve 2018 yılında 14 AB üye devletinin Atık Çerçeve Direktifi'nde belirlenen 2020 geri dönüşüm hedefini tutturamama riskiyle karşı karşıya olduğu belirlenmiştir (2020'ye kadarevsel ve benzeri atıklardaki belirli malzemelerin %50'sini geri dönüştürme hedefi) (AB, 2018a).
Kaynak:
https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/indicators/waste-recycling-2/assessment
